2023 was een gek jaar voor de zonne-energiemarkt. Oververhit aan het begin, waarbij er vervolgens een flinke vraaguitval was. Met de gedaalde EPC-prijzen is er weer enige normalisering binnen de zonne-energiebranche. Want een investering in zonnepanelen is nog steeds zeer rendabel als daarmee het eigen energieverbruik wordt verminderd. Zonne-energie moet wel in de omgeving worden opgenomen; met betrekking tot de infrastructuur, direct elektriciteitsverbruik, via slim energiemanagement met bijvoorbeeld warmtepomp of koeling, of uitstel van verbruik via grootschalige energieopslag. Hoe ziet de financieringsmarkt voor zonne-energie eruit in 2024? We duiden, zoals elk jaar, de ontwikkelingen en trends in een artikel.

Belangrijkste vragen en trends voor komend jaar:

• Wat doet de kapitaalmarktrente?
• Wat doen de elektriciteitsprijzen?
• Blijvend lage zonnepaneelprijzen?
• Verdere integratie van energieopslag achter de meter met zonnepanelen. Ook bij bestaande projecten.
• Hoe kan de infrastructuur beter worden benut door middel van technische, contractuele, economische en wetgevende oplossingen?
• EU-markt met flinke groeipotentie.

Dit in navolging van de eerdere edities (over 2023, over 2022) waarbij wij het jaar vooruitkijken.

Zelfde omvang in opgesteld vermogen, lagere omzet

Laten we bij het begin beginnen: Volgens het Solar Power Europe rapport komt er in 2024 naar verwachting ongeveer 4GW aan opgesteld vermogen aan zonne-energie bij in Nederland. Daarbij wordt verwacht dat de verhouding tussen residentieel, commercieel en utility-scale hetzelfde is als in 2023.

Met de flinke prijsdalingen van zonnepanelen (zie onder) betekent dat wel lagere omzetten in euro’s voor de zonne-energiemarkt in het geheel. Dat kan nog meer consolidatie op de al zeer competitieve Nederlandse markt teweegbrengen.

Met het huidige politieke klimaat is het wel de vraag hoe de lange termijn kansen voor nieuwe zonneparken zich ontwikkelen in Nederland.

Kapitaalmarktrente zeer belangrijk

De stand van de rente is zeer belangrijk voor de energietransitie in het algemeen en nog meer voor zonne-energie. Dat kan het jaar maken of breken voor zonne-energie. Dit komt door de relatief hoge investeringskosten CAPEX ten opzichte van de OPEX. En dus hebben rentekosten een hoge impact op de businesscase.

Mocht de rente weer wezenlijk anders worden, dan heeft dat impact. De laatste twee maanden (november/december 2023) daalt de inflatieverwachting fors en daarmee is de rente (IRS) al lager met zo’n 100 basispunten. Dat maakt geld 30% goedkoper ten opzichte van enkele maanden geleden.

Lagere elektriciteitsprijzen?

Wat we vorig jaar al schreven over de elektriciteitsprijzen blijft gelden:

‘Eén ding is zeker: de stroomprijs volgt voor komend jaar de vulgraad van de gasopslag in Europa. De marge is krap tussen het energieverbruik in Europa en de beschikbaarheid van gas om de gasopslagen mee te vullen.’

Nu de vulgraden van de gasopslagen er voor de tijd van het jaar behoorlijk goed voor staan, het gasverbruik terugloopt en de energietransitie vaart blijft houden, dalen ook de stroomprijzen op korte en lange termijn.

Het blijft een precaire situatie, een paar koude wintermaanden kunnen nog zeer kostbaar worden, maar alle signalen staan nu op lagere elektriciteitsprijzen. Wel zal het prijsverschil tussen winter en zomermaanden fors groter worden.

Blijvend lage zonnepaneelprijzen?

De lagere elektriciteitsprijzen maakt dat, om hetzelfde rendement te behalen, de EPC-prijzen voor het zonne-energiesysteem moeten meebewegen. Voornamelijk omdat de huidige elektriciteitsprijzen nog boven de SDE-subsidiebedragen staan.

Nu zien we al dat de prijzen voor zonnecellen al tijden fors dalen.

Met voorraadopbouw in Europa en heel veel competitie bij Chinese producenten is het niet ondenkbaar dat de huidige prijzen eind 2023 de nieuwe standaard is geworden en we het huidige prijsniveau kunnen aanhouden voor 2024.

Optimale benutting infrastructuur

De tijdslijnen van de netbeheerder (landelijk, regionaal en op wijkniveau) zijn lang. Dat maakt dat de hardere groei van zonne-energie steeds meer problemen oplevert op het elektriciteitsnet. Er is overal en op elk niveau congestie. Zowel voor invoeding als voor afname van elektriciteit.

De fysieke infrastructuur kan de groei van lokale energie niet bijhouden. Als reactie daarop zijn er gigantische investeringsplannen van de netbeheerders op alle niveaus om de energietransitie en de economie te blijven ondersteunen. Echter helpt dat op de middellange termijn, niet voor komend jaar.

Tegelijkertijd zijn er nog veel meer mogelijkheden om de benuttingsgraad van het huidige netwerk te verbeteren. Bijvoorbeeld door:

• Wetgeving aan te passen naar de huidige tijd van schaarste.
• Een beter economisch model om gereserveerde capaciteit te verhandelen.
• Een bedrijventerrrein aan te merken als energiehub, waarbij via energiemanagementsoftware, transparant delen van elektriciteitsprofielen en het delen van aansluitcapaciteit het netwerk binnen de hub optimaal benut kan worden.
• Contracten voor capaciteitsaansluitingen waarbij niet altijd het gecontracteerde vermogen gebruikt mag worden.

Dat zal mogelijk ook consequenties hebben voor individuele partijen die wel capaciteit gereserveerd hebben, maar niet gebruiken. Echter als maatschappij moeten we zorgen dat we zo optimaal gebruiken maken van het huidige elektriciteitsnet. Netcongestie is en blijft echter een probleem de komende jaren.

Energieopslag omdat het kan en omdat het moet

De adoptie van energieopslagsystemen begint te komen en die groei zal zich zeker doorzetten het komende jaar. Dat gebeurt om meerdere redenen;

• De prijs van energieopslagsysteem wordt beter.
• Puur noodzakelijk voor de continuïteit van de business als er geen (extra) capaciteit beschikbaar is;
• Beter gebruik van de opgewekte zonnestroom door uitgesteld verbruik;
• Of als combinatie met handel op de verschillende markten.

Daarbij zal voor verdere optimalisatie de elektriciteit uit het zonne-energiesysteem steeds verder geïntegreerd worden via energiemanagementsoftware. Zodat de elektriciteit achter de meter met energieopslagsysteem, met laadinfrastructuur voor auto’s, koelsystemen en warmtepompen het beste benut wordt met de minste kosten voor transport en energiebelastingen.

We zien dat energieopslagsystemen zowel bij nieuw geplaatste zonne-energieprojecten als bij bestaande systemen worden toegevoegd. Voor de zonne-energiesector een goede toevoeging en diversificatie op de omzet.

In de komende SDE-ronde 2024 mag er op maximaal 50% vermogen worden geleverd. Dat betekent of zonnestroom weggooien, of deze stroom uitgesteld leveren met energieopslagsysteem. Daarbij is de minister bezig met subsidies voor energieopslagsystemen.

Energieopslagsystemen en zonne-energieprojecten hebben echter totaal andere eigenschappen en dat maakt ook dat de benodigde financiering anders gestructureerd moet worden. We helpen graag om je aan de beste financiering te helpen voor jouw zonne-energieproject met een grootschalig energieopslagsysteem.

Kansen in Europa

In Europa zijn nog grote groeikansen voor zonne-energie. Met de EU fit-for-55 en het akkoord tijdens de klimaattop in Dubai over een ‘verdrievoudiging van duurzame energie, tussen nu en 2030.’ Het SolarPowerEurope trendreport verwacht een omvang van 62 GW nieuw geïnstalleerd vermogen in 2024 voor zonne-energie, een groei van 11% in volume.

Nederland is koploper in de wereld met geïnstalleerd vermogen aan zonne-energie per inwoner. Dat maakt dat er kansen liggen in de rest van Europa om onze technische, projectmatige, marketing, juridische en financiële expertise te benutten voor verdere groei van zonne-energie. Voor ZonnepanelenDelen zal dat ook gelden, waarbij wij als eerste stap ook zonne-energieprojecten uit de EU op ons investeringsplatform zullen presenteren.

Conclusie: businesscase zonne-energie is ook in 2024 goed

Als er mogelijkheden liggen om energieverbruik op eigen locatie te verminderen via zonnepanelen, dan is de businesscase zeer goed met de omstandigheden van begin 2024.

Met de marktdynamiek zullen we veel meer energieopslagsystemen terug gaan zien in het land. Energieopslagsystemen zorgen voor een afvlakking van het opwekprofiel en dus uiteindelijk hogere waarde voor zonnestroom.

Op naar een succesvol en zonnig 2024!