Het komt steeds vaker voor: Er was zoveel zon en wind dat er meer groene stroom werd geproduceerd dan Nederland kon opmaken. De stroomprijs dook zelfs enkele uren onder nul. Maar wat bekent een negatieve energieprijs voor producenten van zonne-energie?
Een zonnig weekend met veel wind. Dat was het recept voor de negatieve stroomprijs van afgelopen zaterdag en zondag. Terwijl de vraag in het weekend typisch wat lager ligt, draaiden windmolens en zonnepanelen overuren. Dat leverde gekke situaties op. Sommige producenten betaalden om elektriciteit aan het net te leveren.
Negatieve energieprijs uitzonderlijke situatie
Eerst en vooral: wat dit weekend gebeurde, is nog steeds uitzonderlijk. De gemiddelde stroomprijs blijft erg hoog. Langs de andere kant: met de groei van hernieuwbare energie kan zoiets vaker gaan gebeuren. Zeker op weekenddagen met veel wind én veel zon.
In dit overzicht vindt je aantal negatieve uurprijzen in de afgelopen jaren. Weet dat er 8.760 uren in een jaar zitten. Relatief gezien zijn de aantallen dus erg laag.
Bron: https://twitter.com/BM_Visser/status/1518127601306378240.
Infrastructuur nog niet klaar voor hernieuwbaar
Die negatieve uurprijzen komen door de grilligheid van duurzame energie én omdat onze infrastructuur nog niet afgestemd is op deze nieuwe situatie van hoge pieken en dalen van stroom. Je kunt je ook voorstellen dat mensen vanzelf kansen gaan zien wanneer zulke momenten van negatieve stroomprijzen vaker voorkomen.
Bron: https://twitter.com/BM_Visser/status/1518940729686609920/photo/1
Impact eigenaar zonnedak
Wat is de impact van negatieve energieprijzen op de opbrengsten uit jouw zonnedak? Die is tweeledig: de impact op de SDE-subsidie en op de directe verkoop van stroom.
In de voorwaarden voor de uitkering van de SDE-subsidie staat dat er bij zes opeenvolgende uren aan negatieve prijzen ook geen SDE-subsidie wordt uitgekeerd. Dit geldt niet voor kleine projecten (projecten met een nominaal vermogen per aansluiting op het elektriciteitsnet van minder dan 500 kW). En dit geldt ook niet voor projecten die u vóór 1 december 2015 hebt ingediend.
Wat zo’n tijdelijke negatieve stroomprijs voor jou als producent betekent voor de verkoop van de stroom, hangt af van het type contract dat je hebt afgesloten.
Flexibele uurwaarde
Heb je een flexibele uurwaarde in je stroomcontract opgenomen? Dan kan het inderdaad zijn dat je dit weekend iets betaalde om je stroom op het net te zetten. Je zou er in zulke gevallen voor kunnen kiezen om je installatie even uit te zetten. Dat noemen we curtailment. Al is het natuurlijk nog beter om dan energie-intensieve taken te plannen of bijvoorbeeld een batterij of auto op te laden.
Om beter in te spelen op die fluctuaties nemen agrariërs en MKB’ers steeds vaker een agent onder de arm, zoals Edmij, Greenchoice, Engie of Nieuwestroom. Die helpt hen met de opgewekte energie zo efficiënt mogelijk te verhandelen.
Vast stroomcontract
Heb je een vast contract? Dan wordt de negatieve prijs meegenomen in het gemiddelde tarief. Je zal er dus minder van voelen dan bij een variabel contract, gezien de hoge energieprijzen die op andere momenten gelden. Je installatie tijdelijk uitzetten heeft in dit scenario dus ook geen zin.
Businesscase voor zon blijft overeind
Gelukkig blijft de businesscase voor zon overeind, zelfs als er af en toe sprake is van een negatieve stroomprijs. De gemiddelde prijs voor energie blijft erg hoog en bovendien is er altijd de ondergrens van de SDE+-subsidie (mits er dus niet langer dan 6 uur achtereen negatieve prijzen zijn). In deze fictieve case berekenden we onlangs hoeveel meer zonne-energie in 2022 opbrengt in vergelijking met een jaar geleden.
Bovendien is het toekomstbeeld positief: de vraag naar elektriciteit gaat de komende jaren sterk groeien en met meer grootschalige batterij opslag kan vraag en aanbod al beter worden afgestemd. Bijvoorbeeld door de toename van elektrische auto’s. Maar ook doordat industriële processen die nu nog op fossiele brandstoffen draaien, geëlektrificeerd worden.
Volatiliteit
Gebeurtenissen zoals die van het voorbije weekend geven wel de volatiliteit weer van de energiemarkt. De manier waarop we energie produceren verandert. Van fossiel naar groen. En van centraal naar de decentraal. En tegelijkertijd spelen geopolitieke gebeurtenissen, zoals de oorlog in Oekraïne en sancties voor Rusland.
Wees voorbereid
De volatiliteit zal hoog blijven. Zorg er dus voor dat je zelf ook flexibel bent in het uitbaten van het zonnedak:
- Stel je direct gebruik goed af op het dagprofiel van de opbrengsten uit het zonne-energiesysteem. In andere woorden: gebruik de stroom wanneer die er is.
- Zorg dat je de mogelijkheid hebt om het PV-systeem vanop afstand uit te zetten.
- Maak een bewuste keuze bij het afsluiten van je stroomcontract (PPA). Bepaal of je het risico wilt lopen op fluctuerende stroomprijzen. Of wil je een vast contract, waardoor je dit risico uitbesteed aan de energieleverancier. Daar vraagt de energieleverancier dan natuurlijk wel een risico-opslag voor.
Kortom: met zon (en wind) zit je goed. Maar schrik niet als je de komende tijd wat vaker uitschieters ziet, naar boven én naar beneden.